Over het nieuwe Kunstmuseum dat geen museum is, maar wat dan wel?

Bij het overwegend ouder blank veelal bij de kunsten betrokken publiek was aan opvattingen geen gebrek over het nieuwe Kunstmuseum op de drukbezochte discussieavond gister in Casa Casla. Nog minder diep dan bij de Floriade maar nieuwe loopgraven lijken zich af te tekenen over het museum dat eigenlijk geen museum is, zo liet kwartiermaker Denice de Boer weten. Waar het op deze avond echter aan ontbrak waren de feiten om een opvatting op te baseren.

Wat is het dan wel als het geen museum is, waar komt het en wat gaat Project M. zoals het nu heet Almere kosten. Allemaal logische vragen. Hierover kwam geen duidelijkheid en dat is vreemd en ongeloofwaardig als in november al een voorstel voor het nieuwe museum in de gemeenteraad aan de orde komt. Je neemt je publiek weinig serieus als je informatie die er wel is in dit stadium niet met de stad deelt. Zo heeft het stadsbestuur al op basis van een niet openbare locatiestudie 3 locaties in het centrum op het oog waarvan 2 in het Weerwater. Een iconisch gebouw moet er in het water komen maar dat is peperduur. Misschien is het de prijs waard maar dan wel op basis van een reële prijs en geen wensbudget. Toch een belangrijke les van de Floriade. Project M werd door sommigen daarmee vergeleken, anderen vonden het onvergelijkbaar alleen al omdat het een blijvende voorziening is. Er is op het stadhuis veel meer bekend over locatie, investeringskosten en noodzakelijke exploitatie dan wat de kwartiermaker gister prijs gaf. Verantwoordelijk wethouder Kees Dahles (LA) was helaas niet aanwezig om te luisteren en had de kwartiermaker blijkbaar niet de vrijheid gegeven daar iets over te zeggen. Een gemiste kans voor een andere bestuurscultuur en er lijkt weinig geleerd van de eerdere Campusdiscussie.

Breed leefde bij het publiek wel de wens voor een museum op enig moment maar is dit het moment in de groei van de stad was een veelgehoorde vraag? Is er al voldoende cultureel kapitaal in mensen en voorzieningen in de stad om nu een een topmuseum op te funderen? Willen we niet te snel en te graag een grote stad zijn en Almere na de Floriade weer op de kaart zetten? Of is het nog steeds het oude Almeerse Calimerocomplex dat hier boven komt drijven? Ook financiële argumenten werden in de strijd gegooid, zowel pro als contra. Cultuur moet hoognodig een inhaalslag maken ook financieel, omdat een stad het niet alleen van wonen moet hebben. Anderen haalden de huidige moeilijk financiële situatie van de gemeente aan en van bewoners waarvan een toenemend aantal huishoudens in financiële problemen.

Er is overigens tot nog toe maar 13 mln. euro beschikbaar voor investering in het gebouw en zowel gemeente en provincie hebben nog geen geld voor exploitatie op de begroting gereserveerd. Een gemiddeld nieuw museum loopt echter in de tientallen miljoenen qua investering zo niet meer en de meeste provinciale musea krijgen een aantal miljoenen euro exploitatiesubsidie per jaar.
Ook Amsterdam werd zowel door voor als tegenstanders in de discussie gegooid. Tegenstanders noemden de vele vergelijkbare commerciële en niet commerciële initiatieven die daar al op een half uur reizen opborrelen. Voorstanders wilden juist niet van het aanbod in Amsterdam afhankelijk zijn. Almere is toe aan een eigen museum dat bij het karakter van de stad past. LandArt past zeker bij dat karakter maar daarvan is het kenmerk nu juist dat ze niet in een gebouw te zien zijn. Wat dan het unieke van de andere kunstpoot, de immersieve kunst, voor Almere moet opleveren bleef helaas vaag.

Het politieke debat daarna gaf weinig helderheid. VVD en D66 gaven wel inhoudelijke steun maar hielden hun kruit droog tot na de meerdere keren uitgestelde businesscase die er in november moet liggen. Ook voor de PvdA mag cultuur meer kosten en had de woordvoerder een beetje genoeg van mensen die het alleen over het geld voor het nieuwe museum hebben. Het PvdA verkiezingsprogramma zegt overigens over het museum:”Wat ons betreft is een groot en duur museum niet iets waar in Almere behoefte aan is”. De PVV, Forum, 50Plus, Respect en AP/OPA waren overwegend kritisch tot afwijzend. Gespreksleiders Mienstra en Beijer van Almere Deze Week maakten het de nieuwe coalitiepartijen SP en PvdD en blijvertje LA wel erg gemakkelijk door hun niet uit te dagen over hun standpunt. Zij konden eenvoudige onder de radar blijven terwijl zij met 10 zetels in de raad een sleutelrol vervullen bij het besluit in november over het nieuwe museum.

Uw verslaggever, hondenliefhebber, bleef vooral met een kater zonder drank zitten. Meningen te over waar feiten nodig zijn om een mening op te baseren en coalitiepartijen die de kaarten voor de borst houden. Hoe je ook over het nieuwe museum denkt, deze verslaggever met de nodige politieke ervaring geeft aan de voorstanders mee dat je je serieus moet afvragen of dit het moment is om een besluit af te dwingen. De sterren staan niet goed. In de politiek is namelijk timing everything en een negatief besluit nu zet het denken over het door velen wel op enig moment gewenste museumkindje voor jaren op slot. Met deze persoonlijke noot verliet ik Casa Casla, blij dat er zo’n plek in Almere bijgekomen is zonder veel geld. Dus zo kan het ook in Almere, klein beginnen en dan uitbouwen. Klinkt zo gek nog niet, toch?

Geschreven door