Kunstmuseum, streep erdoor? | Ton Theunis

Deze week viel de bijl, werd het besluit genomen, ging er een streep doorheen. Althans…

Gedurende déze raadsperiode dan. Dit stadsbestuur gaat er in elk geval niks meer mee doen. Ze gaan in de ho-ijzers. Hoewel…

Er is nog wel dat pilot-project. Dat pandje in het Weerwater.

En daar gaan ze gewoon mee door, schreef het college.

‘Het initiatief van het kunstpaviljoen M. en de daarbij behorende projecten voort te zetten tot en met het einde van de tweede tranche van het Fonds Verstedelijking Almere (2025).’ Maar wacht eens even…

Er staat € 13.000.000,- voor dat museum gereserveerd! Betekent ‘voort te zetten’ dat we dat geld alsnog daaraan gaan spenderen?

Superlatieven waren het kunstmuseum M niet vreemd. Lezers van de plannen, de zogenaamde business-Kees, zal dat niet ontgaan zijn. De miljoenen euro’s en honderdduizenden bezoekers spatten van het -ongeduldige- papier. Almere moest en zou -na een dramatisch verlopen Floriade- wederom zo nodig in de vaart der volkeren worden opgenomen. Opeens werden de inwoners bestookt met enquêtes en statistieken waaruit moest worden aangetoond dat we dat zelf ook in meerderheid vonden.

Maar alle beweringen ten spijt: ons geld is gewoon op. De ene na de andere financiële rampspoed, merendeels ook nog door eigen schuld, maakte er deze week een eind aan. Nou…

In het Weerwater staat nog een paviljoentje. Met veel aplomb tijdens de Floriade gepresenteerd als ‘het pilot-project’ van museum M. Het toonbeeld van immersieve kunst. Bouwtechnisch -en dus financieel- ging er het nodige mis, maar een kniesoor die daarop let. Ik heb me laten vertellen dat er twee miljoen in is gaan zitten…

Platgelopen werd dat achtste wereldwonder door maar liefst zeventigduizend enthousiaste bezoekers, is nu de bewering. En vanwege dat eclatante succes alleen al mag het dus gewoon doorgaan.

Getallen. Ze zijn geduldig. En interpreteerbaar. Sir Winston Churchill zei ooit: ‘Ik geloof slechts die statistieken die ik zelf heb vervalst.’

Want de Floriade beweert immers dat ze zeshonderdvierennegentigduizend bezoekers trok. Daar zaten die zeventigduizend ‘M-bezoekers’ gewoon bij in. Die hadden een kaartje voor de Floriade gekocht, waar ‘toevallig’ ook ons ‘pilot-museum’ stond te pronken. Die Duitse bussen bloemetjesjurken wisten écht niet tevoren dat hen een ‘immersive experience’ te wachten stond, laat staan dat ze daarvoor kwamen. En ongetwijfeld zijn sommige adepten een keer of veertig als bezoeker geteld dankzij hun abonnement à € 39,-.

Verder heeft de organisatie van M, vervat in een stichting, naar eigen zeggen ook nog andere zaken in de stad georganiseerd waar ook nog eens dertigduizend bezoekers naartoe kwamen. Dat zijn, voor Almeerse begrippen, best veel mensen. Ik heb die evenementen kennelijk net even gemist. Van die vijfduizend scholieren die ook zouden zijn geweest, heb ik er wel een paar gesproken. Die moesten gewoon, het was een verplicht nummer, zeiden ze.

Bij M hebben ze een app gemaakt waarmee je langs de Flevolandse landschapskunstwerken kunt rijden. Met het hele gezin. Maar dat kon u al jaren. Met de auto, met de fiets. Er staan bordjes bij waarop staat wat de maker met het kunstwerk heeft bedoeld. Of, in het geval van de Tong van Lucifer, wat hij juist níet heeft bedoeld. Om de SGP gerust te stellen.

Een maand of twee geleden wees ik wethouder Lindenberg erop dat voor dat kunstmuseum, waarover de raad het besluit toen nog moest nemen, allerhande personeel werd aangenomen. Hij zei dat dat voor het pilot-project was. ‘Opvulling van een reeds bestaande vacature. Dat is maar tijdelijk, hooguit voor een jaar, en dat weten die mensen.’

Deze week werd dus duidelijk dat die aangenomen medewerkers gewoon doorgaan. Tot 2025 in elk geval. Omdat je er niet zo makkelijk af komt, van zo’n jaarcontract? Had nou maar geluisterd.

Almere krijgt nu ook zelf een landschapskunstwerk. Niet van een Almeerse kunstenaar, natuurlijk. Het wordt een kolossaal soort huis waar geld wordt gedrukt. Of zoiets. Wethouder Ahles mag wel oppassen met die drukpers; zelfs Hagenees Richard de Mos bakte het nog niet zo bruin…

Over geld gesproken. Ik vraag me nog iets af. De Nederlandse Raad voor Cultuur verstrekte museum M een subsidie van € 250.000,- onder de voorwaarden dat M:

  • haar activiteiten voor 2021 – 2022 concreet uitwerkt, gekoppeld aan het educatieve programma en een doelgroepenanalyse, en in grote lijnen toelicht welke activiteiten zij wil organiseren in de jaren 2023 en 2024.
  • een aangepaste begroting opstelt die in lijn is met het activiteitenplan en een toelichting geeft op de begroting.
  • de toepassing van de Fair Practice Code, de Governance Code Cultuur en de Code Diversiteit en Inclusie uitwerkt en actiepunten voor de komende jaren formuleert.

En wat te doen met dat geld? ‘Samen met Land Art Flevoland organiseert zij elk seizoen een tour langs de collectie landschapskunstwerken.  Met de BIS-subsidie kan het museum maandelijks tour-weekenden aanbieden.’

Een kwart miljoen voor een ritje langs die hurkende man in Lelystad, dat vliegdekschip in Dronten en die andere dingen die er al jaren staan? Hoezo?

Heeft die Raad voor Cultuur wel als een goed huisvader gekeken waar onze centjes aan zijn uitgegeven?

Terug naar het pilot-museum in het Weerwater. Verschillende bronnen meldden het al eerder: sinds de sluiting van de Floriade komt er geen hond.

Nou ja, misschien komen die duurbetaalde kwartiermaakster, die artistiek leider M/V/X en die marketingcoördinator er nog geregeld?

Want terwijl het Almeerse Cultuurfonds en de Almeerse kunstenaars alle aandacht van ons stadsbestuur zouden moeten krijgen, blijven we nu dus gewoon met een nieuw fenomeen zitten, met de zoveelste lege huls.

Een opgetuigde organisatie inclusief personeel voor een miljoenenproject dat er niet komt. Maar tot 2026 wel gemeenschapsgeld toucheert en niet zo’n beetje ook.

Almere heeft er, alle juichkreten van afgelopen week ten spijt, opnieuw een luchtkasteel bij. En wij blijven betalen…

De Raad voor Cultuur verwoordde het misschien nog wel het best in haar toekenning van die zak subsidiegeld: ‘De plannen spreken tot de verbeelding.’

Geschreven door