Vitens en haar aandeelhouders zetten belangrijke stappen om de levering van drinkwater zeker te stellen.
Volgens directievoorzitter Jelle Hannema van Vitens “zijn de grenzen van wat mogelijk is, om de drinkwaterwinning te garanderen, bereikt. Rijk, provincies en gemeenten moeten helpen om dit mogelijk te maken en dat betekent soms lastige keuzes maken.”
Water voor nu en later
Drinkwater is een primaire levensbehoefte, maar het afgelopen jaar hebben we gezien dat drinkwater niet langer vanzelfsprekend is. Het klimaat verandert sneller dan verwacht, de beschikbaarheid van nieuwe drinkwaterbronnen wordt steeds problematischer, terwijl de vraag naar drinkwater door demografische en economische ontwikkelingen en woningbouw alleen maar toeneemt. Om de leveringszekerheid te garanderen moet Vitens haar productie- en transportcapaciteit uitbreiden. De uitbreiding op de korte termijn staat onder druk vanwege de bestuurlijke en technische maakbaarheid. Het duurt bijvoorbeeld lang voor vergunningen verleend worden. Dat geldt voor zowel bouwvergunningen als de uitvoering van bestaande en nieuwe winningsvergunningen.
We lopen tegen wet- en regelgeving aan die de kwaliteit en beschikbaarheid van drinkwater in gevaar brengt. Denk aan de recente uitspraak rond stikstof. We zijn gebaat bij de borging van de kwaliteit van het drinkwater, maar projecten liggen nu stil, omdat er nieuwe berekeningen gemaakt moeten worden. Dat betekent vertraging, waardoor voor Vitens de leveringszekerheid ernstig in het gedrang komt. Vitens wil graag dat de tijdelijke vrijstelling voor drinkwaterinfrastructuur weer in werking wordt gesteld. Om onze ambitie voor een duurzame drinkwatervoorziening waar te maken moet de samenwerking met stakeholders, (markt)partijen, vergunningverleners en aandeelhouders geïntensiveerd worden en zijn onorthodoxe maatregelen nodig.
Om onze eigen emissies én onze eigen kosten te verminderen gaan we in 2023 meer eigen energie opwekken. De huidige energiecrisis toont aan dat meer dan ooit onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen cruciaal is. Daarom is onze strategie Elke Druppel Duurzaam urgenter dan ooit tevoren. Waterbesparing blijft een belangrijk speerpunt. De meest duurzame druppel is de niet gebruikte druppel. Vitens stimuleert haar klanten om zuiniger om te gaan met water. Met behulp van campagnes en advies krijgen consumenten en zakelijke klanten tips om water te besparen.
Verschillende tarieven onderzoeken
Om drinkwater ook in de toekomst voor iedereen betaalbaar en beschikbaar te houden hebben de aandeelhouders van Vitens de oproep gedaan om aan een ander tariefsysteem te werken; met een ‘basistarief’ en bij hoger gebruik een ‘luxetarief’. De mensen die meer gebruiken betalen ook meer per liter. Dit prijsmechanisme is ook een extra stimulans om water te besparen. Het komende jaar wordt dit verder uitgewerkt. Voor Vitens is het van groot belang dat de prijs van water, dat wordt gebruikt als eerste levensbehoefte, voor iedereen betaalbaar blijft.
Lange termijn perspectief
Voor de lange termijn investeren we in klimaatbestendige en duurzame bronnen en een veerkrachtig infrastructuurconcept, de Vitens streefstructuur. Vitens zet fundamentele stappen op dat pad door het Living Lab Strategisch Hart te lanceren. We dagen marktpartijen uit om samen mét ons innovatieve antwoorden te vinden voor de urgente behoefte aan verschillende soorten bronnen en verduurzaming.
Panorama Waterland is het concept van Vitens om zoveel mogelijk water vast te houden van water door slimme functiecombinaties. Dat vraagt om een compleet andere ruimtelijke inrichting, die alleen door intensieve samenwerking met andere partijen te realiseren is. Niet alleen de drinkwaterproductie profiteert hiervan, maar ook de landbouw en de natuur. Vitens ziet de Provinciale Programma’s Landelijk Gebied als grote kans om Panorama Waterland te realiseren.
Investeringen
Om deze verduurzaming door te kunnen voeren en de leveringszekerheid te borgen zijn investeringen nodig. De € 245 miljoen, die Vitens in 2023 wil investeren moet ook gefinancierd worden. Er is onzekerheid ten aanzien van de ontwikkeling van de WACC en daarmee de financierbaarheid van onze opgave. Hierover hebben wij en onze aandeelhouders intensief contact met betrokken partijen. Daarom is er ook een nieuwe financieringsstrategie opgesteld, waarbij Vitens ook een beroep doet op de kapitaalmarkt.
De aandeelhouders van Vitens hebben ingestemd met een verhoging van het drinkwatertarief in 2023. Er was begrip voor de noodzaak van de verhoging, maar ook zorgen over de opeenstapeling van kosten voor hun inwoners. Er wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om drinkwater ook in de toekomst betaalbaar te houden. De prijs om drinkwater te maken is toegenomen door enorme inflatie (veroorzaakt door de sterk gestegen energieprijzen, materiaal- en loonkosten) en de extra inzet die Vitens moet leveren om de gevolgen van de extreme weersomstandigheden structureel op te kunnen vangen. Daarnaast zien we tekorten ontstaan aan materiaal om te bouwen, en door de zeer gespannen arbeidsmarkt bestaat er ook een tekort aan (technisch geschoolde) mensen om de projecten uit te voeren.
Drinkwatertarief in 2023
Vanaf 1 januari 2023 kost 1.000 liter (1m3) drinkwater € 0,85. In 2022 was dit € 0,72. Het vastrecht per jaar is in 2023 € 54,50. Dit was in 2022 € 47,96. Daarnaast wordt er door de overheid de zogenoemde Belasting op Leidingwater (BoL ) geheven. In 2022 is de BoL € 0,39 per 1.000 liter. De BoL voor 2023 wordt medio december bekend gemaakt door het Ministerie van Financiën. Dit betekent dat een huishouden met een verbruik van 100.000 liter in 2023 totaal ongeveer € 178,00 betaalt, dit is ongeveer € 20,00 per jaar meer (dit is inclusief vastrecht, BTW en BoL). De noodzakelijke tariefverhoging benadrukt dat Vitens het leveren van betrouwbaar en betaalbaar drinkwater als haar belangrijkste maatschappelijke opdracht beschouwt.
Kijk hier voor meer informatie over de tarieven
