Laaggeletterdheid omlaag. Dit jaar bestaat de Rotary in ons land honderd jaar. Gedurende die eeuw heeft de organisatie, als onderdeel van Rotary International met ruim 1.400.000 leden, zich in Nederland uitgebreid naar 500 clubs die samen 16.000 leden verbinden.
Nederlandse Rotarians hebben sinds 1922 vele duizenden acties gevoerd ten behoeve van de meest uiteenlopende goede doelen.
Daarom alleen al was actie voor een groot goed doel juist dit jaar vanzelfsprekend.
Anderhalf miljoen Nederlanders
Hoewel veel mensen moeite hebben om het te geloven, leven in ons land zo’n 2.500.000 mensen die grote moeite hebben met lezen en schrijven, ofwel laaggeletterdheid. Ongeveer 1.000.000 onder hen komen uit andere landen maar 1.500.000 laaggeletterden zijn mensen met Nederlands als eerste taal.
De oorzaken van deze schokkende cijfers zijn verschillend, maar de gevolgen zijn veelal schrijnend.
Hulp nodig
‘Deze mensen openen brieven niet omdat ze de inhoud niet of nauwelijks kunnen lezen, laat staan begrijpen,’ legt Marian Visser van Rotaryclub Almere Weerwater uit. ‘Dat leidt tot werkloosheid of werk op een laag niveau. Het gevolg is een verhoogde kans op armoede. Tegelijkertijd moeten ze ook heel veel onthouden omdat ze het niet op kunnen schrijven. Dat betekent dat ze vaker afspraken vergeten. E-mails kun je ze ook niet sturen, net zo min als dat ze Whatsapp en dergelijke kunnen gebruiken. Als we ze zouden kunnen helpen hun geletterdheid te verbeteren, zou hun leven er zo veel beter uit kunnen zien.’
Verstoppen
Een van de onderdelen van de problematiek is dat veel laaggeletterden hun probleem uit schaamte verbergen, wat ook sociale gevolgen heeft. Alles waar leesvaardigheid aan gekoppeld is, moet een laaggeletterde bijna wel mijden om ontdekking te voorkomen. Naarmate de situatie langer voort bestaat, worden laaggeletterden er beter in om hun probleem te verbergen of confrontaties te voorkomen.
‘Ik ben mijn leesbril vergeten,’ is zo’n uitvlucht. Maar ook voor laten lezen door iemand anders of ‘reuma in mijn schrijfhand’ is zoiets.
Herkennen en erkennen
Wanneer 1.500.000 Nederlanders onvoldoende kunnen lezen en schrijven, is het bijna onmogelijk dat de omgeving niet met hen in contact komt, vaak zonder dat door te hebben. Wie echter oplet, kan al snel signalen ontdekken.
Mensen die een tekst lijken te lezen, maar hun ogen bewegen niet over papier of beeldscherm. Mensen zonder email-adres of die zomaar een uur te vroeg of te laat op een afspraak komen.
‘Er zijn nog meer duidelijke aanwijzingen,’ zegt Visser. ‘En vooral de combinatie ervan kan ervoor zorgen dat laaggeletterdheid ontdekt kan worden. Dan is het zaak om mensen op de juiste manier te benaderen en te helpen. Stichting Lezen en Schrijven kan dat allemaal haarfijn uitleggen en wij, de gezamenlijke Rotaryclubs van Almere, vragen daar aandacht voor. We doen dat in samenwerking met De Nieuwe Bibliotheek.’
Actiedag
Woensdag 19 april van 11.00 tot 15.00 uur is het Rotaryteam Laaggeletterdheid aanwezig in de toegangshal van De Nieuwe Bibliotheek om uitleg te geven over laaggeletterdheid en wat u daaraan kunt doen. Ook zwerven Rotarians door het centrum van Almere Stad om aandacht voor deze actie te vragen.
U kunt ook kijken op:
www.lezenenschrijven.nl
www.denieuwebibliotheek.nl/taal
