Er zijn woonwensen en er is woningnood. Inwoners die een dak boven het hoofd hebben kunnen de wens hebben om eens te verhuizen. Almeerders zonder dak boven het hoofd hebben last van woningnood. Daar tussenin is er een groot aantal woningzoekenden die dringender dan anderen zoeken naar woningen, terwijl die anderen een woning toegewezen krijgen.
Voor de gemeente die onevenwichtige en onrechtvaardige effecten van schaarse woonruimte kent, heeft de wetgever een gereedschapskistje gemaakt. Het gereedschap zit in de Huisvestingswet: de Huisvestingsverordening en vergunningen. Daarmee kan de gemeente een eind maken aan het onrecht. Woonruimteverdeling is bedoeld om woningzoekenden onder dak te helpen naar de mate van woningnood of wensverhuizing.
De Almeerse Huisvestingsverordening kent gewone woningzoekenden en urgente woningzoekenden. Een urgent woningzoekende is iemand voor wie het krijgen van woonruimte dringend noodzakelijk is. Er moet dan sprake zijn van een acute noodsituatie. Met 4.992 tekens in 842 woorden heeft de gemeente Almere in de Huisvestingsverordening duidelijk gemaakt wie zich urgent mag noemen en wie dus niet.
Een alleenstaande ouder met een kind met een handicap is op zoek naar een betaalbare huurwoning met drie kamers. Het aantal kamers van het huidige woning is vier. Ze is al een behoorlijke tijd aan het zoeken en komt niet in aanmerking voor urgentie. Met haar elf en een half jarige inschrijving bij WoningNet blijkt ze niets te vinden. Woningen met drie kamers gaan aan haar neus voorbij omdat die voor senioren bestemd zijn die van groot naar beter willen verhuizen.
WoningNet biedt deze week opeens 13 betaalbare woning aan met drie kamers. De Almeerse reageert. Na een dag of drie is haar duidelijk dat zij niet een van de gelukkigen zal zijn. Ze staat dan op 38 van de 864 woningzoekenden die hebben gereageerd.
De Almeerse vraagt haar gepensioneerde alleenstaande moeder om te kijken wat haar kans is. Moeder heeft een inschrijfduur van achttien en een half jaar bij WoningNet. Moeder blijkt een betere kans te hebben op toewijzing van de woning: positie 4 van de 864.
Een paar uur later hebben 1.087 woningzoekenden gereageerd en is de kans van de Almeerse met haar gehandicapte kind gedaald. Ze staat dan op plaats 46. Is het rechtvaardig en evenwichtig dat een Almeerse die ruim elf jaar ingeschreven is en een woning voor twee personen nodig heeft, minder kans maakt op een woning dan een alleenstaande gepensioneerde Almeerse? Dat is in ieder geval wel het resultaat van de Almeerse Huisvestingsverordening.
Almere beschikt ook over een andere manier om het onrecht van te weinig betaalbare woningen te bestrijden. “Schaarste op de woningmarkt zal vooral met nieuwbouw moeten worden opgelost.”, aldus de wetgever in 2009. Bijbouwen van schaarse woningen is en blijft een probaat middel tegen die onevenwichtige en onrechtvaardige effecten van een gebrek aan woningen. Met de woonvisie maakt duidelijk dat Almere daar geen gebruik van maakt. Almere bouwt liever (te) dure woningen.
Gebrek aan betaalbare huurwoningen vraagt om transparante toewijzing van te verhuren woningen. Daar horen heldere afspraken bij over wie wanneer in aanmerking komt.
Zolang er niet veel meer aanbod komt van sociale huurwoningen zullen veel woningzoekenden achter het net vissen. In 2009 wist de wetgever al hoe je dat probleem effectief kunt oplossen: “Schaarste op de woningmarkt zal vooral met nieuwbouw moeten worden opgelost.”
