Ik was de afgelopen twee dagen in Rotterdam met de Almeerse gemeenteraad. Studiedagen. Nee, zwartkijkers, geen betaalde korte vakantie op uw kosten. We hebben onze benen onder ons lijf uit gelopen en gefietst van het ene project naar het andere waar Almere iets van kan leren. Veel uitleg, veel indrukken en veel te verwerken. Maar daarover later, ik pak er nu even één onderdeel uit. Een lezing.
Hoogleraar Sjoerd Beugelsdijk van de Rijksuniversiteit Groningen had direct mijn oor, hoe drijfnat ik ook was na een hoosbui die me onderweg naar hem had overvallen.
De professor hield een lezing over polarisatie, hield ons onomwonden voor wat democratie ook al weer is. Ook dat de meerderheid respect dient te hebben voor de minderheid. Dat het uitsluiten van de minderheid polarisatie en kloven in de samenleving veroorzaakt en verergert. Dat uitsluiten überhaupt tot ellende leidt.
Aan het eind van een gloedvol betoog vertelde hij dat hij, om zijn mening goed te kunnen vormen, dan ook met iedere politicus, met elke andere mening spreekt. Ook als mensen, vrienden hem daarover openlijk en soms fel bekritiseren.
Wie niet meer praat, niet meer luistert, alleen maar gelooft in zijn of haar eigen heilige gelijk, wie anderen verkettert en etiketteert als onwenselijk, als minderwaardig mens bestempelt zoals Marcel van Dam destijds Fortuin deed, meent te mogen oproepen tot uitsluiting van anderen of hen het vrije woord denkt te mogen ontnemen, draagt zelf het meest bij aan de kloven in de maatschappij. Beetje vrij vertaald, maar het kwam hierop neer: blijf praten! Het is het enige dat helpt.
Woorden naar mijn hart. Ik ben opgegroeid met de geweldloze strijd van dominee Martin L. King, heb de ontwapenende vergiffenis van Nelson Mandela met diepe bewondering gevolgd, maar ben vooral ook een adept van Daryl Davis.
Van wie? Van een Amerikaanse bluesmuzikant die meer ballen toonde dan menigeen met de mond vol over rascisme. Davis, die ging praten, die ging eten met een leider van de Ku Klux Klan en na heel lang discussiëren op een dag diens mantel en puntmuts kreeg. Een daad met vergaand resultaat. Zoek hem zelf maar eens op: https://en.wikipedia.org/wiki/Daryl_Davis
Ik huldig die man, zie hem als lichtend voorbeeld in steeds somberder tijden waarin de dialoog niet alleen vermeden maar zelfs verboden wordt door mensen die nota bene beweren zelf het slachtoffer van discriminatie te zijn en die dus beter zouden moeten weten. Mensen die wie ook maar enigszins afwijkt van hun norm stil schreeuwen of isoleren. Ik ben daar niet van.
De meest wijze man ooit zei, toen hem werd verweten met hoeren en tollenaars aan tafel te zitten: ‘Het zijn niet de gezonden die een dokter nodig hebben.’
Daarom praat ik met iedereen en blijf ik dat doen. Ook wanneer mensen mij daarom ‘nog gevaarlijker noemen dan de fascisten’. Of ‘een wolf in schaapskleren’ en meer van dat fraais.
Een van de kenmerken van écht fascisme is en blijft het verketteren, tot zwijgen dwingen en tenslotte uitsluiten van andersdenkenden.
Daar deed ik al nooit aan mee en daar gaat ook niemand me toe dwingen.
