Ik heb erover nagedacht, aan de vooravond van Kerstmis 2022. Moet ik u er nou echt mee vermoeien?
Met het voorbije jaar, met de dingen die goed gingen en de dingen die ‘minder goed’ gingen?
Die twee lijstjes zijn niet evenwichtig qua lengte en evenmin qua inhoud. Maar wat daar nog bijkomt, is het feit dat sommige zaken onevenredig veel aandacht kregen en krijgen, terwijl voor andere vrijwel volstrekt geen oog is.
En dat irriteert. Dus in de donkere dagen voor Kerst, op de valreep van het oude jaar, moet me toch één ding van het hart. Er is, met het oog op verleden, heden en toekomst, één onderwerp wat om aandacht schreeuwt.
En waar ik nagenoeg niemand -zeker niet van enig besluitvormend gewicht- over heb gehoord. En daarom zeg ik het toch maar, snijd het toch maar aan, maar ik wil uw feestdagen niet verpesten.
Dus hier is uw nooduitgang. U hoeft niet verder te lezen. U kunt nu nog stoppen, want het is niet leuk en het kan wat confronterend zijn.
Dus u stopt niet? Nou, goed dan. Dan moet u het zelf maar weten. Achteraf niet zeuren, hè?
Het gaat over excuses. Ja, dat leest u goed. Inderdaad, over de excuses vanwege het slavernijverleden van Nederland. Over al die commotie. Over terecht, over onterecht. Over de aandacht tijdens geschiedenislessen die er plotsklaps is op onze scholen.
Die is terecht hoor, die aandacht. Wie zijn kinderen de geschiedenis wil leren, moet ze de hele waarheid vertellen in al haar facetten.
Tot zover niets aan de hand. Ik heb u nu wel genoeg verveeld met het verleden, dat de afgelopen weken door weet ik hoeveel mensen werd aangehaald om zichzelf eens goed ‘in the picture’ te plaatsen. Om ‘schadevergoedingen’ te eisen. Om lekker uit te halen naar ‘witten’. Maar ook om de begripvolle, berouwvolle politicus uit te hangen. En om weer eens een spannend, CO2-doorspekt, vliegreisje te kunnen maken.
Waar heb ik al die drukdoeners nou niet over gehoord? Over de bestaande slavernij. Over de slaven van vandaag én die van morgen. Over mensen, kinderen, die opgejaagd en misbruikt worden voor het winnen van kobalt en andere grondstoffen voor de batterijen van uw zo milieuvriendelijke -binnenkort verplichte- elektrische auto. Voor uw telefoons en Ipads en andere digitale apparatuur. Voor die diamant in je trouwring!
Even voor al de nazaten van slaven: net zo min als mijn voorouders wisten en zich afvroegen hoe nootmuskaat, katoen of peper werden gewonnen en hoeveel mensenlevens dat kostte, vragen jullie -en wij- ons vandaag evenmin af wie er voor onze welvaart worden uitgebuit, geknecht en afgebeuld.
En er is een verschil: in 1700 of 1800 konden de Nederlanders het nauwelijks weten, maar vandaag de dag kom je daar natuurlijk niet meer mee weg.
Wie zegt zo met slavernij begaan te zijn, wie beweert nog tot de dag van heden te lijden onder dat gruwelijke verleden, zou zich vooral het lot van de slaven van nu aan moeten trekken.
Zou zijn elektrische auto moeten laten staan! Geen mobiele telefoon meer moeten kopen!
Om daardoor te zorgen dat de slavernij van nu morgen echt uitgebannen zou worden. Maar als gezegd: daar ging het natuurlijk niet over, de afgelopen tijd. Met het verleden is het prettiger omgaan dan met het heden. Met de schuld van anderen makkelijker dan met die van onszelf.
Ik hoorde de afgelopen weken werkelijk niemand(!) over de kinderen in Congo, over de Oeigoeren in China. Ook de nazaten van slaven niet. Geen woord! Het werd trouwens ook angstvallig stil in Qatar…
Daarom hierbij deze beelden. Voor ons allemaal. Misschien is er plaats voor in uw slavernijmuseum, meneer Weerwind. De slaven van nu verdienen het dat Nederland, gezien ‘ons’ slavernijverleden, de strijd voor hun verlossing aangaat die het nu zo uitvoerig met haar grote mond predikt.
Ton Theunis is Burgerraadslid van de Gemeente Almere
