Ik ben op zoek naar een rolstoel voor een vergelijking die gisteren in de raad van Almere werd gemaakt. Het gebeurde tijdens het debat over de Floriade. Toon van Dijk, fractievoorzitter van de PVV, oreerde dat het toekomstige debacle Floriade 1 op 1 kan worden vergeleken met de catastrofe Omniworld. Toon, die zich voor zijn doen verbaal opmerkelijk mild gedroeg, had het rapport van de destijds gehouden raadsenquete er op nageslagen en de conclusie was duidelijk: een deja vu meneer.
Wethouder Jan Hoek, die namens het college over de Floriade gaat, erkende dat hij het rapport niet had gelezen, maar dat hij als voormalig woordvoerder Noord Zuidlijn wel enig idee had van de politiek-bestuurlijke voetangels en klemmen die een groot project met zich mee kan brengen.
Als Jan het rapport wel had doorgenomen, zou hij ongetwijfeld tot de slotsom zijn gekomen dat de vergelijking van zijn opponent kant noch wal raakt. Ik ben de eerste om te erkennen dat de afgelopen jaren fouten zijn gemaakt in het proces dat tot de Floriade moet leiden en ik ben tevens van mening dat we na de Floriade dat hele proces moeten doorspitten, maar met een vergelijking tussen de Floriade en Omniworld gaat het om veel meer dan uitsluitend het proces.
Omniworld was een megalomaan idee van een wethouder die indertijd als een soort onderkoning over Almere regeerde. Hij kreeg college en raad vrijwel kritiekloos achter zich, ook toen het schip al bijna gezonken was. De oppositie moest van buiten de raad komen, met name van Leefbaar Almere (toen nog niet vertegenwoordigd). Ik was de spreekbuis van Leefbaar Almere en later de wethouder die de ontmanteling van Omniworld onder zijn hoede had. Vandaar dat ik me de zaak nog zo goed herinner. Je kunt veel over de raad van Almere zeggen, maar niet dat het hoogste orgaan van de gemeente de afgelopen jaren de ontwikkelingen rond de Floriade kritiekloos heeft gevolgd.
Toon van Dijk heeft gewinkeld in het rapport en de hem welgevallige conclusies gretig gebruikt om zijn vergelijking kracht bij te zetten. De grote verschillen heeft hij gemakshalve weggelaten. Wat zijn die verschillen? Om te beginnen was Omniworld een project, geen evenement. De bedoeling was dat in Almere Poort een wijk zou verrijzen waarin (top)sport centraal stond. De gemeente zou als aanjager optreden, maar de particuliere markt moest de ontwikkeling overnemen. Er werd een onderneming opgericht waarin de gemeente, samen met bedrijven, aandelen zou verwerven. Helaas sloot zich niet 1 particulier bedrijf bij die onderneming aan. Daardoor werd de gemeente de enige aandeelhouder. Terwijl driftig werd getekend aan plannen, zoals de bouw van een voetbalstadion voor 20.000 toeschouwers, werkte de Omniworld BV initiatieven uit om alvast topsport in huis te halen. Betaald voetbal, volleybal en basketbal. Kosten noch moeite werden gespaard. De volleyballers werden vrijwel vanuit het niets kampioen van Nederland. En dat alles op kosten van de gemeente. Dat kon natuurlijk niet goed gaan en in 2002 werd besloten Omniworld op te heffen. Over de kosten die dat met zich mee bracht, lopen de meningen uiteen, maar 20 miljoen euro is bepaald geen overdreven schatting. Wat bleef van het ontmantelde Omniworld over? Niets, nou ja, een aantal dozen met plannen die nooit zouden worden uitgevoerd. O ja, en claims die de gemeente nog jarenlang zouden achtervolgen. Opmerkelijk feitje: Almere is niet aan Omniworld failliet gegaan.
Laten we nu eens kijken naar de Floriade. Die gaat ontegenzeggelijk geld kosten. Veel geld. Een groot verschil met Omniworld is echter dat de gemeente niet als enige investeert. En een nog groter verschil is dat het evenement ook daadwerkelijk gaat plaatsvinden. Op het Floriadeterrein komen naast tijdelijke paviljoens ook voorzieningen die er definitief blijven staan. De wijk waarin de tentoonstelling zal plaatsvinden, krijgt een enorme impuls, die van invloed zal zijn op de nieuwbouw waarmee de gemeente grondopbrengsten zal genereren om de extra kosten voor de Floriade te dekken. Tal van bedrijven in en om Almere zullen profiteren van het evenement. En de Floriade zal een hoge bijdrage leveren aan het imago van de gemeente Almere.
De tegenstanders suggereren voortdurend dat de investeringen in de Floriade ten koste gaan van bijvoorbeeld het sociaal domein. Die redenering gaat ook mank, want het is niet per definitie zo dat voor de investeringen in de Floriade geld aan het sociaal domein wordt onttrokken. Als dat wel zo zou zijn, zou ik mij daar fel tegen verzetten. Wat dat betreft heb ik waardering voor de fractie van de Partij van de Arbeid, die schoorvoetend instemt met het doorgaan van de Floriade, maar tegelijkertijd duidelijk aangeeft heel goed in de gaten te houden dat het evenement niet ten koste zal gaan van het sociaal domein. Daar sluit ik mij bij aan.
Eenendertig raadsleden hebben voor doorgaan met de Floriade gestemd, veertien tegen. Op verzoek van de PVV werd hoofdelijk gestemd. Zo kunnen na de Flopriade en het daaropvolgende faillissement van de gemeente Almere de verantwoordelijken gemakkelijk worden aangepakt. Een raadsenquete zal het minste zijn. Misschien wordt het wel een tribunaal. Op neutrale grond, maar ook weer niet te ver weg. Het tribunaal van Muiderberg?
Maar wat als de Floriade een succes wordt…
