Weer een nieuwe partij (JA21), het is bijna niet bij te houden. Hoeveel zijn het er inmiddels al? Een stuk of 30 denk ik. Dat wordt sjouwen op 17 maart als je wilt gaan stemmen. Of wellicht kun je ook per post stemmen, dat wordt dan wel via de pakketdienst.
Heeft het zin, zoveel partijen? Er moet weliswaar iets te kiezen zijn maar kiezen uit 30 wordt toch wel wat lastig. Het lezen van al die partijprogramma’s is geen sinecure.
Hoe maak ik dan een schifting?
Voor mij is het makkelijk. Ik stem niet op een partij die zich op religie (welke dan ook) baseert. Ook stem ik niet op populistische partijen als de PVV, FvD en (aan de andere kant van het spectrum) SP. Evenmin op partijen die alleen (of vooral) opkomen voor een bepaalde groep in de samenleving zoals 50-Plus en PvdD. Verder stem ik ook iet op partijen waarvan ik verwacht dat ze niet veel stemmen zullen halen en dus geen of slechts een marginale invloed op de landelijke politiek zullen hebben. Blijft er dus niet veel over om uit te kiezen.
Wat zijn dan nog mijn opties?
Volgens mij blijven dan slechts VVD, D66, GroenLinks en de PvdA over. Daarmee wordt de keus een stuk eenvoudiger. Van huize uit stem ik op de PvdA, normaliter doe ik dat in maart 2021 ook. De VVD is geen optie, teveel een partij die vooral de belangen van de (grote) bedrijven behartigt. Mocht ik, om wat voor reden dan ook, niet op de PvdA willen stemmen dan is de volgende optie GroenLinks en eventueel D66 (maar die kans is niet zo groot omdat ik ze meer liberaal dan sociaal vind).
Wat gebeurt er met stemmen op partijen die geen zetels halen?
Hoe meer mensen gaan stemmen des te meer stemmen er nodig zijn om minimaal 1 zetel te behalen. In 2019 (bron CBS) waren er bijna 13 miljoen kiesgerechtigden. Als deze allemaal zouden gaan stemmen dan zijn er bijna 87.000 stemmen nodig voor 1 zetel (voor een voorkeurszetel zijn dan 21750 stemmen nodig). Een partij die 500.000 stemmen behaalt heeft dus recht op 5 zetels.
Vervolgens wordt het wat ingewikkeld. Bij het, op basis van het hierboven berekende aantal zetels, wordt bij iedere lijst 1 zetel opgeteld. Vervolgens wordt het aantal behaalde stemmen gedeeld door het nieuwe aantal zetels. Per partij wordt zo een gemiddeld aantal stemmen per zetel bepaald (in dit geval 500.000/6=83.333,33). De partij met het hoogste gemiddelde krijgt er vervolgens 1 zetel bij. Daarna wordt dit proces herhaald tot er geen zetels meer over zijn. Een partij kan op deze manier meerdere restzetels behalen.
