Sommige mensen leven in in een stad, anderen in een stadsdeel, weer anderen in een wijk, velen in een straat. Allemaal, tenminste de meesten, wonen in een huis. Maar er zijn ook hele volksstammen die in een bubbel wonen. Zo’n bubbel is de meest ideale woonvorm. Met name politici blijken in verhouding vaker voor deze levenswijze te kiezen. En dat wordt met de dag begrijpelijker.
Want in zo’n bubbel kun je toelaten wie je zelf wilt. Alleen je eigen ideologie heeft daar een plaats. Je eigen levenswijze en levenswijsheid. Iedereen met een andere levensopvatting kun je buitensluiten. Die kunnen dan een eigen bubbel beginnen, maar dat is dan wel neteen een vijandelijke bubbel. Dat levert dus meestal een probleem op wanneer die bubbels ergens botsen, maar gelukkig blijken bubbels redelijk robuust, schokbestendig en sommigen zijn onverwoestbaar.
Het fijne is ook dat iedereen tegenwoordig voor alles een eigen bubbel kan aanmaken of in die van een ander kan kruipen, mits men daar wordt geaccepteerd. Soms op basis van een filosofie, een levensvisie. Soms zijn bubbels om je in te verschuilen. Soms om net in te doen alsof de rest van de mensheid, al dan niet in een eigen bubbel, gek is.
Bubbels maken het leven makkelijker. Alleen gelijkgezinden mogen erin. De rest bestaat uit vijanden, uit fascisten, uit transfoben, uit onwetenden, uit racisten, uit dom volk… Uit van alles waar iets aan mankeert, eigenlijk. En die wil je niet.
Dus zijn ze er gewoon niet! Wat ze aan meningen hebben, als feiten aandragen, doet er helemaal niet toe.
Á propos feiten… Die doen er in een bubbel sowieso zelden toe, want daar maak je je feiten desnoods gewoon zelf. Er zijn bubbels waarin de aarde plat is of Sigrid Kaag een salamander. Bubbels die weten dat geaardheid tussen je oren ziet en niet in je chromosomen. Bubbels waarin ‘gevoeligheidscontroleurs’ lelijke woordjes zoeken in de literatuur en die uitgummen. En bubbels waarin men ervan overtuigd is dat de mensheid op (uit)sterven na dood is wanneer we in 2030 niet alle energiecentrales, kolenmijnen, gasvelden, boerenbedrijven, benzineauto’s, aardgasaansluitingen en dat boek van Arnout Jaspers hebben weggepoetst.
Meer voorbeelden dichter bij huis? Als de woningnood onder mensen met een laag inkomen en ‘starters’ vreselijk hoog is, dan verzin je gewoon dat je er juist van alles aan doet. De werkelijkheid is anders, maar wat zou het? Zoek goed klinkende one-liners voor in de krant. Beloof, hand op je hart, dat je gaat bouwen-bouwen-bouwen, maar zeg er niet bij wat en voor wie. Als de beeldvorming maar klopt, kloppen de kiezers aan jouw deur om ook in jouw bubbel te mogen.
Als in je stad 50.000 woningzoekenden op een wachtlijst van tien jaar of meer staat en Hugo wil dat je nog 100.000 nieuwe inwoners erbij neemt, terwijl Eric eist dat je daarnaast nog wat extra statushouders erbij propt, ga jij natuurlijk voor elke boom die daarvoor dreigt te sneuvelen actie voeren. Want je bent nu eenmaal van de milieu-bubbel, nietwaar?
Of was je eerst toch van de huisvestingsbubbel? Een wijze les: kom nooit in twee tegenstrijdige bubbels terecht, want zelfs Brugman krijgt dan je praatjes niet recht…
Als iemand in jouw bubbel zich te buiten gaat aan geweld of het valselijk beschuldigen, beledigen of stil schreeuwen van anderen, dan steek je gewoon je Facebook-duimpje omhoog en klaar is Kees. Want mensen buiten jouw bubbel mag je schofferen. Je mag ze ook haten zonder dat jij ze zelfs maar kent. Want eenmaal in een bubbel ben je het altijd met elkaar eens.
Als in jouw bubbeltje een verkeerd chemisch proces plaatsvindt, mag niemand daarbuiten er iets van vinden. Die zijn immers fout; jouw bubbel heeft de wijsheid in pacht. Of het nou over energie, stikstof, klimaat, de zeespiegel, slavernij, jeugdzorg, seksualiteit, sekse, vaccinaties, vluchtelingen, statushouders, kortom over een eindeloze rij onderwerpen gaat: steeds vaker blijkt een uitwisseling van meningen onmogelijk en het uiten ervan ronduit gevaarlijk.
Want bubbels zijn meedogenloos: ze beschimpen andersdenkenden zonder schroom en, erger nog, een twijfelaar wordt er zonder meer uit geduwd. Verliest zijn of haar baan. Heb niet de moed om in je eigen bubbel tot een ander inzicht te komen. Heb niet de moed om openlijk, op een universiteit bijvoorbeeld, te twijfelen aan een bubbel…
Bubbels schrijden zelden voorwaarts, hoogstens naar de rand van een afgrond. Moreel, mentaal of materieel.
In Almere hebben we een bubbel die Oosterwold heet. Het voert te ver om hier over haar ontstaansgeschiedenis uit te wijden. Er wonen veel minnaars van natuurlijke levenswijzen. Ze zijn nogal op zichzelf. U zult er daarom weinig gemeengoed aantreffen.
Nu wil daar een ondernemer een vestiging van McDonalds beginnen. Het bestemmingsplan, de wet, staat dat namelijk toe. Maar de bubbel wil dat niet. Er is al genoeg fastfood in Almere, zegt men daar.
En dus steken lokale politici de protesterende vinger in de lucht. Flink wat van hen wonen in die bubbel, maar dit terzijde.
Natuurlijk mogen ze iets wel of niet willen, maar hun bubbel wil bijvoorbeeld ook geen sociale woningbouw naast zich. Verzet zich tegen het rooien van bomen omdat er een vaart moet worden aangelegd.
Maar de stad waar Oosterwold deel van uitmaakt, Almere, moet wel 80.000 huizen ergens op haar grondgebied bouwen. En de 160.000 mensen die daarin gaan wonen, moeten wel voorzieningen hebben. Moeten wel ergens kunnen recreëren, werken, en overigens ook kunnen eten wat ze zelf willen. Maar deze bubbel, die hard roept hoe belangrijk de strijd tegen de woningnood is, wenst een oplossing niet naast zich. Het klaroengeschal van het verzet was reeds luid te horen.
Maar diezelfde bubbel kost alle 228.000 Almeerse inwoners samen in de komende jaren minstens € 80.000.000,- vanwege ‘een foutje’ met de riolering. Zulke verliezen hoort een gemeente op te vangen. Almere doet dat doorgaans door grondverkoop.
De ondernemer in kwestie koopt die grond en vestigt er -rechtmatig- een McDonalds. De rioleringsmalaise wordt met, zeg maar bijvoorbeeld, € 2.000.000,- teruggebracht. Werkgelegenheid levert het ook op. Zulk soort dingen.
Maar deze bubbel heeft daar gewoon geen trek in. De gemeente moet maar een alternatief voedselplein beginnen met eetgelegenheden naar hun smaak. Dat is geen taak voor de gemeente en dus: koop zelf die grond. Begin zelf wat met je bubbel. Ik voorvoel zomaar dat dat geen succes wordt; over een bushalte deed men al jaren.
‘NIMBY’,’ zeggen deze zelfde mensen tegelijkertijd over anderen in de stad die bezwaar hebben tegen zwembadlocaties en noodwoningen. Dat staat voor ‘not in my backyard’ en vanuit de bubbel wordt verwijtend over zo’n houding gesproken. Behalve wanneer er een boom omgehakt moet worden.
Om daarna tevreden de duim op te steken in eigen gelederen.
Ik zoek een speld. Een flinke. Eentje met zo’n gekleurd knopje. Of toch maar niet, want dan krijgen we over de kleur nog weer gezeur. En dan wil ik ál die bubbels af. Plop! Plop! Plop!
Want voor al dat fanatisme, die verbetenheid, die waanzin van het eigen gelijk hoort geen plaats te zijn.
Not in my bubble…
Ton Theunis is auteur, columnist, en fractie assistent van APOPA
